Netwerkbijeenkomst BoerenKans Noord op vrijdag 14 april a.s.
Categorie: Geen categorie
Netwerkbijeenkomst BoerenKans Noord op vrijdag 14 april a.s.
Na de succesvolle bijeenkomst van vorig jaar in de Euroborg organiseert BoerenKans Noord op vrijdagmiddag 14 april 2023 een nieuwe agrarische netwerkbijeenkomst.
BoerenKans Noord is deze middag te gast bij HOB Plaagdierexperts, Rondkamp 11, 9461 VE te Gieten.
De inleiding zal worden verzorgd door Albert van Burgsteden (gebiedsmakelaar Prolander- Provincie Drenthe) en/of Tanja Jonker (beleidsmedewerker provincie Drenthe). Zij gaan u meenemen in actualiteit omtrent het stikstofdossier.
De gevoeligheid omtrent dit dossier lijkt door de recente uitslag van de verkiezingen alleen maar te zijn toegenomen.
De inloop is van 13.30 uur en de aanvang van de bijeenkomst is om 14.00 uur.
Interview met Gera van Os, lector bij Aeres Hogeschool Dronten
Gera van Os is Lector Duurzaam Bodembeheer aan de Aeres Hogeschool in Dronten. Om te komen waar zij nu staat heeft zij twee opleidingen voltooid: Biologie aan de Universiteit van Amsterdam en Plantenziektekunde aan de Wageningen Universiteit. Ze is meer dan 25 jaar wetenschappelijk onderzoeker geweest bij Wageningen Plant Research op het gebied van plant- en bodemgezondheid en lector sinds 2015.
Na een eerder interview met Ine Sturkenboom van het Terra Collega leek het ons interessant ook Gera aan het woord te laten en zodoende mee te kijken naar de ontwikkelingen op de Aeres Hogeschool. We hebben haar een aantal vragen voorgelegd:
Heb jij een relatie tot natuurinclusieve landbouw? En heb je daar een persoonlijke ambitie in?
Productiesystemen met zo min mogelijk nadelige effecten op de omgeving. Dat betekent zo goed mogelijk gebruik maken van de veerkracht die de bodem van nature kan bieden, o.a. nutriëntenvoorziening op basis van mineralisatie door het bodemleven en buffering van biotische en abiotische stressfactoren. Het microbiële bodemleven kan de nodige hulptroepen leveren die zorgen voor ziektewering en droogtetolerantie.
Wat zou je graag willen bereiken op het gebied van Natuurinclusieve Landbouw?
Bewustwording bij boeren en erfbetreders hoe een integrale benadering van het bodembeheer kan leiden tot een optimale opbrengst voor de lange termijn. Dat moeten ze gaan afwegen tegen maximale opbrengsten op de korte termijn en de knelpunten die dit met zich meebrengt voor de omgeving.
Hoe ziet de landbouw er wat jou betreft over 5 jaar uit?
Ik hoop dat over 5 jaar (bijna) alle agrariërs gebruik maken van een integraal bodembeheersadvies, waarbij alle aspecten van de bodemkwaliteit in samenhang worden bekeken en waarbij de diensten die het bodemleven kan leveren voor de gewasproductie beter worden benut.
Wie of wat inspireert jou hierin?
Ondernemers die de uitdaging aangaan en het lange termijn denken voorrang geven boven de maximale opbrengsten van vandaag. Zij investeren o.a. in een ruimere vruchtwisseling met meer rustgewassen, meer inzet van groenbemesters, minder intensieve grondbewerking en meer organische bemesting. De keuzes die ze maken zijn zeer situatie-specifiek. Ze laten zien dat het kan en zijn daarmee een inspiratiebron voor andere ondernemers in de regio.
Waarom of wanneer ga jij met plezier naar je werk?
Ik wordt heel blij van enthousiaste collega’s en projectpartners, die ervoor open staan om nieuwe dingen te proberen en er vol voor gaan om studenten te begeleiden in een leerzaam onderzoekstraject.
Hoe besteed jij je vrije tijd het liefst?
Wandelen en in de tuin aan de slag. We zijn net verhuisd en willen onze nieuwe kavel herinrichten met een mooie vijver en een vlindertuin.
Wat wil je de lezers van de nieuwsbrief meegeven?
Steek je kop in het zand, graaf een kuil voor een ander (en jezelf) en steek je neus in andermans zaken. Hiermee bedoel ik dat het heel informatief is om de grond onder het maaiveld eens goed te bekijken, bijvoorbeeld door een profielkuil te graven, en dit ook te bespreken met collega’s en buren. Samen zie je meer. En omdat knelpunten en oplossingen in bodembeheer sterk afhankelijk zijn van lokale omstandigheden, is maatwerk nodig. Daarbij kan je veel leren van de ervaringen van anderen.
Regeneratieve landbouw in Westerwolde en Veenkoloniën
In de gebieden Veenkoloniën en Westerwolde gaan zeven akkerbouwers samen met een begeleider de mogelijkheden verkennen voor stapsgewijze overgang naar een regeneratief, natuurinclusief teeltsysteem, als een gangbare teeltsysteem voor de toekomst. Dit initiatief wordt gesteund door de Regio Deal Natuurinclusieve Landbouw.
Aanleiding Aanleiding voor deze verkenning zijn ervaringen in de dagelijkse praktijk van deze akkerbouwers die erop wijzen dat in het huidige gangbare teeltsysteem de mogelijkheden om het teeltproces verder te kunnen verbeteren uitgeput raken en men tegen grenzen aanloopt.
Doel Het doel van het project is het minimaliseren en waar mogelijk uitfaseren van chemische middelen die in de akkerbouwpraktijk worden gebruikt voor de beheersing (preventief en curatief) van ziekten, plagen en onkruiden.
Uitvoering Om de inzet van chemie te verlagen en het perspectief van natuurinclusiviteit, herstel van bodemfuncties (ecosysteem-denken), is het nodig om de weerbaarheid van planten te verhogen. In ieder geval zolang de bodem-plant ecologie (symbiose) nog niet optimaal functioneert.
In dit experiment wordt geprobeerd de weerbaarheid te verhogen met (tijdelijk) aanvullende blad-bemesting op basis van plantsapanalyses (nutrientenbalansen) in combinatie met bladbemesting, inclusief enkele groene producten die claimen de weerbaarheid van de plant te kunnen versterken (aminozuren, fulvines e.d.).
De verwachting en het streven (i.v.m. kostenverlaging) is om die groene producten ook te kunnen afbouwen, naarmate het ecosysteem beter gaat werken.
Verwachte resultaten Door het toepassen van regeneratieve (al dan niet gecombineerd met precisielandbouw-) methoden en enkele ‘groene’ middelen wordt geëxperimenteerd met een verlaagd gebruik van nematiciden, fungiciden, herbiciden en andere chemie. De volgende effecten worden nagestreefd: – Verlagen van chemiegebruik; – Gelijkblijvend of beter teeltsaldo per hectare (=bruto opbrengsten) – Bodemverbetering op langere termijn.
Met hulp van specialisten en Datascience-studenten van Hanzehogeschool worden de resultaten geschikt gemaakt voor analyse. Resultaten zullen worden gedeeld met collega’s, MBO-/HBO-studenten en anderen via verschillende media en gelegenheden (veldbijeenkomsten, lezingen, evenementen).
Datum 14 februari 2023Peter Gelling
Reportage RTV Drenthe “biodiversiteit in de Veenkoloniën kan veel beter”
Peter Gelling heeft namens de Regio Deal Natuurinclusieve Landbouw (eerder gepubliceerd in onze nieuwsbrief en op deze website) de Ontwikkelkaders groenblauwe dooradering in de Veenkoloniën overhandigd aan de gedeputeerden Hamster en Jumelet.
Naar aanleiding hiervan heeft RTV Drenthe een reportage gemaakt, deze was 13 februari jl. te zien. Peter Gelling en Raymond Klaassens, bioloog verbonden aan de Rijks Universiteit Groningen ,hebben de laarzen aangetrokken en hebben Hjalmar Guit van RTV Drenthe meegenomen op pad.
Zij hebben hem onder andere het Achterste Diep laten zien, dit is een kanaal tussen Buinen en Drouwenerveen.
Daar hebben Peter en Raymond uitleg gegeven naar aanleiding van de gepubliceerde ontwikkelkaders groenblauwe dooradering in de Veenkoloniën. Een document geïnitieerd door de Regio Deal Natuurinclusieve Landbouw. Tijdens de reportage vertellen Peter Gelling en Raymond Klaassens over de reeds toegepaste maatregelen en over de kansen en wensen dit verder door te trekken in het landelijk gebeid van de Veenkoloniën.
Bouwen met hennep, vlas of olifantsgras; wat levert dit op?
Onlangs is er in Trouw een artikel gepubliceerd over bouwen met biovezels van de boerenakker. Daarin wordt uitgelegd dat met de strijd tegen woningnood en het omlaag brengen van de uitstoot van de broeikasgassen het gebruik van natuurlijke grondstoffen kan helpen.
Op dit moment groeit er op slechts 3000 hectare gewassen die kunnen dienen als natuurlijke grondstof voor de bouw. Een aantal natuurlijke grondstoffen kunnen zijn vlas, hennep en olifantsgras.
Om een complete omslag naar bio-vezels te kunnen maken is 180.000 hectare nodig volgens Jan Willem van de Groep, kwartiermaker voor onder meer het ministerie van landbouw en een aantal provincies.
De ministeries van binnenlandse zaken en landbouw willen in dertien regio’s boeren helpen met het verbouwen van vezels die in de bouw gebruikt kunnen worden voor bijvoorbeeld isolatie, plaatmateriaal, wanden en gevelafwerking. Als kwartiermaker gaat Van de Groep dit experiment opzetten.
“Boeren, aannemers en bedrijven die de gewassen verwerken tot een bruikbaar product weten elkaar nog niet altijd goed te vinden. De bedoeling van het experiment is om daar verandering in te brengen. Over vier jaar willen wij in iedere regio 1000 hectare hebben met gewassen voor biovezels.”
We willen in een aantal regio’s boeren, aannemers en industriële bedrijven bij elkaar brengen en bekijken wat lokaal de mogelijkheden zijn om gewassen voor de bouw te telen en te verwerken. Voor welk product is de grond geschikt? Wat zijn de mogelijkheden voor de verkoop? Is er nog een andere markt voor deze gewassen, bijvoorbeeld de voedingsindustrie of papierverwerking? Wat is er nodig om te investeren in de verwerking?
“We proberen ook om een extra verdienmodel voor de boer te creëren. Tegelijkertijd hopen wij de conservatieve cultuur in de bouw enigszins te veranderen: aannemers werken graag zoals zij al jaren gewend zijn.”
Het experiment moet ook antwoord geven op de vraag wat er nodig is om constante kwaliteit en leveringszekerheid van het bouwmateriaal te garanderen.
Het verbouwen van bijvoorbeeld hennep en vlas levert niet alleen geld op als boeren de producten verkopen aan afnemers. Zij kunnen ook geld verdienen aan de verkoop van koolstofrechten. Planten nemen CO2 op om te groeien en dienen zo als een reservoir voor koolstof. De koolstof blijft ook in de plant zitten als die in de bouw wordt gebruikt. De teelt van ecologische grondstoffen draagt zo bij aan vermindering van de aanwezigheid van CO2 in de lucht. Boeren kunnen deze zogeheten carbon-credits verkopen.
Stro Stro, ook een geschikt bouwmateriaal, is een iets ander verhaal, vertelt Van de Groep. Dat is een restproduct van graan; het zijn de stengels die op het land blijven liggen na de oogst. Boeren gebruiken stro om hun dieren in de stal een comfortabele ondergrond te geven. De mogelijkheid om stro ook te verkopen aan de bouw, kan het voor boeren extra aantrekkelijk maken om graan te gaan telen.
Bovendien is het voor de bodem belangrijk om met regelmaat een ander type zogeheten rustgewas toe te passen. Hennep en vlas kunnen onderdeel zijn van de wisselteelt. “Denk daarnaast ook aan de minder productieve zandgronden of de bufferstroken langs de akkerranden”, voegt Van de Groep daar aan toe. “Daar is veel ruimte. Gewassen als hennep en vlas wortelen diep en bieden daarmee goede mogelijkheden om water beter vast te houden in de bodem.”
Startnotitie transitie landelijk gebied provincie Groningen
De startnotitie voor de transitie van het landelijk gebied is door het college van Gedeputeerde Staten van de provincie Groningen op 17 januari 2023 vastgesteld. Het is een basis om de komende maanden met partijen het gesprek aan te gaan over de vraag hoe de opgaven voor natuur (stikstof), water en klimaat kunnen worden aangepakt, in samenhang met andere opgaven die spelen. De provincie wil komend jaar samen met belanghebbenden in de gebieden toewerken naar een gebiedsplan, voor een mooie, gezonde leefomgeving, met perspectief voor landbouw en ondernemers, en een toekomstbestendig Groningen.
Op woensdag 25 januari vond een digitale informatiebijeenkomst plaats over de startnotitie en huidige stand van zaken binnen het gebiedsproces. Deze was bedoeld voor iedereen die betrokken is bij de transitie of geïnteresseerd is. Het webinar is hier terug te kijken.
De startnotitie
In het document (vanaf pagina 165 beginnen de bijlagen) staat geformuleerd hoe de provincie Groningen de ambitie in het landelijk gebied toekomstbestendig wil gaan maken.
Er wordt er verkend hoe er kan worden toegegroeid naar een toekomstbestendig, gezond en duurzaam ingericht landelijk gebied, met een langjarig perspectief voor de aanwezige bedrijvigheid.
De leidende principes zijn: • Ontwikkelen vanuit de Groninger identiteit; • Multifunctioneel ruimtegebruik; • Ontwikkelen in afstemming en met meerwaarde voor de samenleving; • Ontwikkelingen zijn klimaatadaptief en hebben oog voor lange termijn effecten, waaronder het principe van water en bodem sturend.
Dat zijn voor de provincie Groningen belangrijke uitgangspunten voor de transitie van het landelijk gebied.
Datum 14 februari 2023Peter Gelling
Groninger Statenleden op werkbezoek in landelijk gebied Pekela en Onstwedde
Op woensdag 11 januari gingen bijna 20 statenleden de provincie in op werkbezoek om meer te weten te komen over de Transitie Landelijk Gebied.
Tijdens de rit door het veenoxidatiegebied en de Veenkoloniën konden statenleden zien welke uitdagingen er zijn in het gebied. Zoals de veenbodem die door oxidatie steeds verder inklinkt en waarbij CO2 vrijkomt. Voor het waterschap is het daardoor steeds lastiger om het grondwaterpeil voldoende laag te houden voor de landbouw.
Peter Gelling heeft een presentatie voor hen verzorgt over de problematiek voor de landbouw in de Veenkoloniën. Hij sprak met de statenleden nabij Oude Pekela. Hij heeft hen ook verteld over de aanpak groenblauwe dooradering.
Peter Gelling nam de statenleden mee naar een gekanaliseerde beek wat de potentie heeft om weer in z’n oorspronkelijke vorm terug gebracht te worden. Hierdoor verbetert de waterkwaliteit in de omgeving en het zou zich bij uitstek lenen voor het laten toenemen van biodiversiteit. Een oorspronkelijke veenbeek kan in oude meanderende vorm bij veel neerslag water langzamer af te voeren. Dit draagt bij aan het voorkomen van wateroverlast en het tegelijkertijd vasthouden van water bij droge periodes. Natuur inclusieve landbouw en Natuurnetwerk Nederland kunnen elkaar hier versterken.
Het werkbezoek liet zien dat het komen tot een eerste versie van een gebiedsplan complex is.
Het vraagt een integrale oplossing voor meerdere opgaven, zoals voor biodiversiteit en natuur (stikstofreductie), water (-kwaliteit) en klimaat (CO2/methaan).
Foto’s provincie Groningen
Datum 7 februari 2023Peter Gelling
Informatiebijeenkomst voor boeren in omgeving van het Pagediep
Op dinsdag 6 december jl. zijn grondeigenaren en gebruikers (veelal boeren) uit het gebied rond Pagediep bij elkaar gekomen voor een informatiebijeenkomst. Doel hiervan was om in gezamenlijkheid te verkennen in hoeverre er in de toekomst mogelijkheden zijn voor eventuele ontwikkelingen in het gebied.
Daarbij waren eveneens vertegenwoordigers (ambtelijk) van de provincie Groningen, Waterschap Hunze en Aa’s en de gemeente Stadskanaal aanwezig. De ambtelijke vertegenwoordigers waren aanwezig om desgewenst vanuit de overheidsinvalshoek toelichting te kunnen geven. Tevens was er de morgelijkheid om ook met boerencollectief ANOG in gesprek te gaan. ANOG is o.a. belast met de uitvoering van het agrarisch natuur- en landschapsbeheer.
Dit proces begon met een ‘blanco pagina’, waarna is geïnventariseerd welke ideeën, plannen, denkrichtingen de boeren zoal hebben.
Voorafgaand aan deze bijeenkomst zijn er aan de keukentafel gesprekken gevoerd met de boeren in het gebied, om te inventariseren welke kansen, mogelijkheden en denkrichtingen er volgens hen kunnen zijn.
De bijeenkomst gaf een terugkoppelingen van de keukentafelgesprekken.
Tijdens de bijeenkomst is er onder begeleiding van Stimuland aan werktafels gesproken over natuurinclusieve landbouw en recreatie. Hier werd aangegeven waar men trots op is en wat behouden moet blijven. Ook is men gevraagd welke mogelijke nieuwe ideeën er zijn voor het gebied.
Naar aanleiding van deze bijeenkomst is een vervolg gepland in een kleinere setting van boeren om een aantal onderwerpen verder te verkennen.
We zullen u te zijner tijd hier over berichten.
Datum 7 februari 2023Peter Gelling
Overhandiging van “Ontwikkelkaders voor groenblauwe dooradering” aan gedeputeerden
We zijn verheugd dat de realisatie van de ontwikkelkaders voor een groenblauwe dooradering een feit is. Vrijdag 13 januari heeft Peter Gelling de eerste exemplaren overhandigd aan gedeputeerden Henk Jumelet (provincie Drenthe) en Johan Hamster (provincie Groningen).
Met de inzet van veel partijen zijn ontwikkelkaders voor groenblauwe dooradering opgesteld.
Gebiedspartijen in de Gronings-Drentse Veenkoloniën zien kansen om de biodiversiteit in het gebied te vergroten door het (anders) beheren en inrichten van het landschap.
Groenblauwe dooradering is het netwerk van half natuurlijke landschapselementen, zoals sloten en oevers, bermen, akkerranden maar ook houtwallen en bomenlanen, bos en erven die het agrarisch landschap dooraderen. Ze worden beheerd door boeren, overheden en particulieren. Door bermen of slootkanten bijvoorbeeld minder vaak te maaien, krijgen kruiden de kans om te bloeien en kunnen insecten en kleine dieren overleven. De natuur krijgt door dit ecologisch beheer weer kans om zich meer te ontwikkelen.
De Veenkoloniën is een uniek gebied met goed bewaard gebleven landschapsstructuren. De historische diepen, wijken (zijkanalen) en sloten, oevers, bermen en akkerranden bieden kansen voor het versterken van de biodiversiteit. Het zijn plekken waar planten en dieren kunnen schuilen en waarlangs ze zich kunnen verplaatsen. Ook dragen ze bij aan de belevingswaarde van het landschap. Door deze groenblauwe dooradering een streekeigen invulling te geven en te koppelen aan de landbouwopgave kan de biodiversiteit worden vergroot. In de ‘Ontwikkelkaders groenblauwe dooradering in de Veenkoloniën’ zijn de bestaande groenblauwe landschapselementen in beeld gebracht. Daarnaast is het een praktisch kader voor overheden, agrarische verenigingen of collectieven om het beheer te optimaliseren en de dooradering te versterken. De focus ligt hierbij op bermen en akkerranden, water en waterkanten en toevoegen van struweel (laag struikgewas).
De gemeenten Stadskanaal en Aa en Hunze zijn inmiddels gestart met pilots om te werken volgens ecologische principes. Met betrokken partijen wordt getest hoe een ander beheer de biodiversiteit kan vergroten. Waterschap Hunze en Aa’s beheert haar bermen en oevers al ecologisch.
De gedeputeerden Henk Jumelet (Drenthe) en Johan Hamster (Groningen) kregen het eerste exemplaar van de Ontwikkelkaders groenblauwe dooradering in de Veenkoloniën uitgereikt door Peter Gelling (programmamanager Agenda voor de Veenkoloniën).
Datum 7 februari 2023Peter Gelling
Interview met Rineke Dijkinga, orthomoleculair therapeut en natuurgeneeskundige
Rineke Dijkinga, orthomoleculair therapeut en natuurgeneeskundige, stimuleert mensen al 20 jaar om zelf de keuken in te gaan om ‘mooi’ te eten: met échte, eerlijke, onbewerkte en gezonde ingrediënten van een gezonde bodem. Het is haar overtuiging dat als de mens zijn gezondheid en welzijn centraal zet en voor gezond, duurzaam, onbewerkt voedsel kiest, hij automatisch kiest oor het bestaansrecht van de duurzame boer, de natuur, het landschap en de biodiversiteit. Met de opbrengst van haar bestsellers kocht ze samen met haar man een paar hectare landbouwgrond, Heerlijk Westerwolds Land, waar alles draait om biodiversiteit en ‘gezondheidswaarde per hectare’, in plaats van opbrengst per hectare. Ze doen ook mee aan de PPS Agroforestry van de WUR. Heerlijk Westerwolds Land moet volgens Rineke steeds meer een voorbeeld- en vooral educatieplek worden voor het overstappen op de korte keten. Hoe zorg je voor een lokaal voedselsysteem dat gezond is van grond tot mond? Welke gewassen kun je verbouwen, hoe bereid je ze en wat doen ze voor je gezondheid. En dat slaat aan; vanuit het hele land komen zowel consumenten, NGO’s en gezondheidsprofessionals naar Westerwolde om hiermee aan de slag te gaan. Wij spraken met deze ambassadeur voor de regio over haar missie en dromen en hoe ze deze waarmaakt.
Rineke Dijkinga runde van 2003 tot 2017 een praktijk voor orthomoleculaire en natuurgeneeskunde in Sellingen en begeleidde ze duizenden mensen met chronische klachten als gevolg van voeding & leefstijl. Ze ontdekte dat veel mensen onbewust, ongewild en zeker onbedoeld voeding eten die hun klachten veroorzaakt, in stand houdt of verergert. In 2011 begon zij met boeken te schrijven en lezingen te geven. De boeken verkochten zich als het ware zelf doordat mensen het verhaal achter ‘koken zonder pakjes en zakjes’ aan de keukentafel vertelden en anderen inspireerden dat ook te doen. In 2022 bracht ze haar eerste magazine “MOOI Eten” uit dat het verhaal achter het eten dat op ons bord ligt, vertelt: dat van de boer, de bodem, de natuur en biodiversiteit.
Foto: Auke Hamers
In welke relatie sta je tot Agenda voor de Veenkoloniën/ Regiodeal Natuurinclusieve Landbouw? “Eigenlijk hebben we grotendeels dezelfde missie en visie als de Agenda voor de Veenkoloniën; focus op de landbouw, natuur en omgeving.” Ik richt me daarbij vooral op educatie van consumenten, gezondheidsprofessionals en vitaliteitsprogramma’s van bedrijven. “Pas als zij veel meer weten over de innige relatie tussen onze gezondheid en ons voedsel, de bodem en de natuur, dan kunnen we écht meters maken met regeneratieve landbouw.
Wat zou je graag willen bereiken op het gebied van natuurinclusieve landbouw? “Mensen verleiden met ‘mooie’ landbouwgewassen en een schitterend landschap, dat is één van de vele factoren om de transitie naar natuurinclusieve landbouw te laten slagen. Per slot van rekening bepaalt de consument met zijn euro’s voor een groot deel de afzet van de landbouw. Bovendien: iedereen wil graag een mooi landschap en dat heeft een onschatbare meerwaarde. Ik wil mensen graag laten lezen, zien, horen en ervaren dat we met mes en vork ongelooflijk veel invloed hebben op hoe onze omgeving en ons landschap eruitzien. Elke dag kunnen we met de euro’s die we aan eten uitgeven een stem uitbrengen voor de omgeving die we graag willen.
Hoe ziet de landbouw er wat jou betreft over 5 jaar uit? Ik hoop dat de woorden van de CEO van Hak dan overal in Nederland hun weg hebben gevonden:
” Duurzaamheid zou eigenlijk geen keuze moeten zijn, maar de standaard.”
Over 5 jaar hebben we de consument ook zo geïnspireerd en geïnformeerd over de meerwaarde van lokaal en duurzaam voedsel, dat we dat ook (blijven) kopen. In mijn optiek is een goed geïnformeerde en geïnspireerde consument een must voor het welslagen van de landbouwtransitie. Wat moeten we met meer duurzame boeren als de afzet er niet is? Ik hoop ook dat over 5 jaar ‘the real price’ van voedsel de norm is geworden. Dan wordt ongezond en/of eten uit ‘verweggistan’ de duurste keuze. En duurzaam, gezond en lokaal de betaalbare. Dan hebben we ook direct een geweldige oplossing voor de mensen met een kleine beurs. Want het kan gewoonweg niet zo zijn dat gezond eten enkel beschikbaar is voor rijke mensen.
Rineke hoopt ook dat we onze landbouwgrond over 5 jaar primair gebruiken voor de voedselvoorziening en alle ecosysteemdiensten. We hebben al onze duurzame boeren en grond hard nodig om veel meer eten uit eigen land op ons bord te krijgen.
Waarom of wanneer ga jij met plezier naar je werk? Mijn werk is al 20 jaar mijn hobby en mijn hobby mijn werk. Wat is er nou mooier dan het verhaal achter voeding te kunnen vertellen: Voor mij is er niks leuker dan een outdoortraining te geven aan een bedrijf, midden tussen de zonnebloemen en het graan op ons land, en dan eind van de dag te horen dat ze ‘om zijn’ en in hun kantine gaan omschakelen naar onbespoten groente en duurzaam geteelde lokale granen en meelsoorten. Dat is werken en hobby tegelijk.
Wat heb je in het verleden allemaal gedaan op het gebied van Korte Ketens en voeding? Ik ben al ruim 10 jaar bezig om de korte ketens een duw in de rug te geven. Eerst door het merk PUUR Rineke dat ik oprichtte (en in 2019 verkocht) en nu door het ontwikkelen van producten/halffabricaten die in elke regio van Nederland gereproduceerd kunnen worden met de lokale ingrediënten van daar. Dat is niet eenvoudig, we zijn ook niet echt meer gewend om gewassen van het land te verwerken tot eindproduct. Er moeten nog heel wat investeringen plaatsvinden om van lokale gewassen weer eindproducten te kunnen maken. En toch denk ik wel dat daar uiteindelijk de toekomst ligt; door alle crisissen in de wereld lijkt lokaal voedsel, ook in het kader van voedselzekerheid, een belangrijk speerpunt om op in te zetten. Bovendien: een van de kortste klappen om minder fossiele energie te gaan gebruiken is de 30.000 kilometer(die de ingrediënten van een gemiddelde maaltijd afleggen naar ons bord) fors te verminderen.
Het mooie is; ik zie een snel stijgende belangstelling bij producenten, horeca, bedrijven en consumenten voor lokale producten. Nu overheden, (zorg)instellingen en bestuurders nog!
Waar ben je op dit moment mee bezig? We werken hard om Heerlijk Westerwolds Land klaar te maken voor de groepseducatie, zo bouwen we bijvoorbeeld zelf een buitenkeuken. Deden we voorheen vooral kennistrainingen, dit jaar gaan we ons echt richten op doen. Het land op, de bodem voelen, je eten verzamelen en het vervolgens samen verwerken tot een mooie maaltijd. Uiteraard met het hele achtergrondverhaal erbij.
Daarnaast ben ik ongelooflijk druk met ons platform “Mooi eten uit de lokale keten”. Om zoveel mogelijk mensen, bedrijven en organisaties te inspireren om de stap naar duurzaam en lokaal te maken. Daarover schrijf ik ook nog steeds veel artikelen voor vakbladen en duurzame platforms.
Bij dat inspireren hoort wat mij betreft ook echt het ecotoerisme: niks leuker om van mensen te horen hoe mooi ze Westerwolde vinden. En dat er zulk mooi eten verbouwd wordt.
Wat wil jij bereiken met alles dat je doet? “Dat mensen weer betrokken raken bij eten. En beseffen dat onze gezondheid en welzijn niet zonder een gezonde bodem, gezond voedsel, schoon water, gezonde lucht en een gezonde natuur/milieu kunnen. Dat we met mes en vork ongelooflijk veel van de huidige crisissen kunnen beïnvloeden en de aarde voor komende generaties ook leefbaar kunnen houden.
Waar richt je jezelf op met nieuwe ontwikkelingen? Nog meer op educatie: “Het is zo belangrijk dat kinderen op school weer over voeding gaan leren. Anders zitten we straks met een generatie die nog minder weet van eten (maken). Inmiddels komt zo’n 70-80% van ons eten uit een pakje/zakje/de fabriek. De hoogste tijd dat kinderen, onze toekomstige politici, bestuurders, werkgevers en werknemers, een goede gezonde start krijgen qua voedsel. In de jeugdjaren wordt immers de basis voor de volwassen gezondheid gelegd. Ook moeten we niet langer wachten om kinderen ervaring te laten opdoen over de innige connectie tussen gezond voedsel, de bijtjes, de bloemetjes, de boer en de bodem. Dat moet gewoon weer in het lesprogramma.”
Wat wil je de lezers van de nieuwsbrief meegeven? Wij zouden veel trotser kunnen zijn op ons gebied, zo prachtig! Verder wil ik het volgende mee geven: schud de hand die je voedt en ga gewoon eens langs een boerderijwinkel, koop langs stalletjes bij de weg of via een voedselcoöperatie of CSA, raadpleeg de Groene Winkelkar app waar je lokaal kunt kopen etc. Hiermee weet je wie je eten heeft geproduceerd en krijgt het weer een gezicht. Eten is nu zo anoniem geworden dat we niet eens meer weten dat onze prachtige lokale granen of veldbonen nooit op ons eigen bord belanden. Dat ons bordje eten nog maar voor een fractie van eigen bodem komt.
En nee, letterlijk de hand schudden zal niet altijd gaan. Maar ook digitaal kunnen we de boer/teler/producent achter ons eten weer ontmoeten. Laten we de mooie verhalen over eten weer aan elkaar vertellen. En ons eten weer ‘ontmoeten’.
