Biodiversiteit in akkerranden (Veenkoloniën)
(foto: nieuweoogst.nl)
Steeds vaker zaaien boeren de randen van hun akkers anders in om de biodiversiteit op hun land te stimuleren. Het beheer van de aangrenzende sloot wordt echter nog vaak uitbesteed. Dit terwijl een gecombineerd beheer van akkerranden, taluds en slootkanten een grotere bijdrage kan leveren aan het verbeteren van de biodiversiteit en waterkwaliteit dan het enkel akkerranden beheer.
In het project “Het combineren van akkerranden, taluds en slootkantenbeheer” test het Louis Bolk Instituut verschillende opties van gecombineerd beheer om zo tot een optimaal beheer van de natte dooradering in de Veenkoloniën te komen.
Combineren van functies
De landbouw staat voor meerdere grote opgaven, van het herstel en behoud van biodiversiteit tot het verbeteren van de waterkwaliteit. Daarnaast moet er voldoende en gezond voedsel geproduceerd worden. Het is daarom van belang diverse functies te combineren. In het project Combi akkerranden, taluds en slootkantenbeheer Veenkoloniën wordt gekeken hoe, door goed beheer van sloten en aangrenzende akkerranden, zo veel mogelijk van deze functies kunnen worden benut.
Beheren is leren
Het is nog nauwelijks bekend hoe je een sloot en de aangrenzende akkerrand het best kan beheren wanneer je zowel de waterkwaliteit, biodiversiteit en de natuurlijke plaagbeheersing wilt verbeteren. Er zijn meerdere opties. Sloten kunnen geklepeld of gemaaikorfd worden. Dit kan in één keer of juist gefaseerd. Slootvuil kan worden afgevoerd of op het talud, de akkerrand of in het perceel worden gelegd. Akkerranden kunnen in het voorjaar of in het najaar gezaaid worden en er zijn veel verschillende typen mengsels mogelijk. Natuurlijk is het ook mogelijk om de natuur zijn gang te laten gaan en te kijken wat er vanzelf opkomt.
Op proefbedrijf ’t Kompas in Valthermond worden al deze opties getest. Op deze manier kan worden onderzocht wat, en welke combinatie, werkt. De focussen ligt hierbij op vier functies van een akkerrand-slootkant combinatie: insectendiversiteit promoten, natuurlijke plaagbestrijders aantrekken, wintervoedsel voor akkervogels bieden en drift en uitspoeling reduceren.
Kennisuitwisseling
Deze proef biedt een mooie showcase voor telers in de regio om verschillende manieren van akkerranden en slootkantenbeheer met eigen ogen te zien. Daarnaast opent het de dialoog met waterbeheerders en natuurorganisaties over het combineren van functies van de natte dooradering. Met de resultaten van deze proef kan het maatschappelijke gesprek van informatie worden voorzien, zodat alle betrokken partijen een weloverwogen beslissing kunnen maken over het beheer van slootkanten en akkerranden in de regio.
De proef Combi akkerranden, taluds en slootkantenbeheer Veenkoloniën is aangelegd op proefbedrijf ’t Kompas in Valthermond. In 2020 is begonnen met een nulmeting en het gefaseerd schoon- en maaibeheer van de sloot en het talud. Ook zijn de najaars-zaaimengsels ingezaaid. In 2021 worden ook de voorjaarszaai uitgevoerd en worden de eerste resultaten verwacht.
In het project ‘Innovatie Biodiversiteit Veenkoloniën 2019’ is gestart met zoeken naar de verschillende methodes van sloot- en taludbeheer. De bedoeling is verder in kaart te brengen hoe het beheer in Nederland is geregeld, zowel vanuit het perspectief van de boer als vanuit het waterschap. Daarnaast is het streven zo een verbeterde aanpak te ontdekken.
Kijk ook op: Het combineren van akkerranden, taluds en slootkantenbeheer (LBI) – Agrarische Natuur Drenthe