Ine is sinds eind 2020 Practor Natuurinclusieve Landbouw bij Terra. Terra is een opleidingscentrum dat Praktijkonderwijs, vmbo-groen, het Groene Lyceum, mbo en volwassenenonderwijs (TerraNext) aanbiedt in de provincies Drenthe, Groningen en Friesland. Hun opleidingen hebben een ‘groen karakter’, wat inhoudt dat de opleidingen te maken hebben met groen, voeding, dier, natuur & milieu.

Wat is dan precies een Practor?

Een practor is een boegbeeld, inspirator en/of motor van een practoraat. Als practor ben je verantwoordelijk voor de ontwikkeling, toepassing en verspreiding van kennis, zowel intern als extern. Ook praktijkgericht onderzoek en het professionaliseren van docenten zijn belangrijke taken.

Nou dat klinkt dat allemaal heel erg mooi. Maar, om te weten te komen wie Ine is, een aantal vragen:

In welke relatie sta je tot Agenda voor de Veenkolonien / Regiodeal Natuurinclusieve Landbouw?

Ik ben verbonden als kennismanager aan de Agenda voor de Veenkolonien en tevens lid van het kennisconsortium van de Regio Deal NIL.

De samenwerking dateert al van jaren terug m.b.t. ontwikkelingen in raakvlak onderwijs en landbouw. Wij willen jongeren niet alleen opleiden in puur het onderwijs, in kennis en vaardigheden, maar hen daarnaast wegwijs willen maken in de beroepsgroep en in maatschappij als geheel.

Wat zou je graag willen bereiken op het gebied van Natuurinclusieve Landbouw?

Wel, dat is eigenlijk wel heel erg veel. Maar vooral, denk ik dat we onze innovatiekracht in de landbouw moeten vasthouden. NIL landbouw betekent dat we voedselproduceren en landschap beheren waarbij we onze bron (bodem, water, atmosfeer) kwalitatief en dus biodivers versterken. Biodiversiteit betekent namelijk dat de diversiteit aan  bacteriën, schimmels, planten en dieren gezamenlijk elkaar versterken.

Door biodivers te boeren krijg je een meer veerkrachtig, natuurlijker landbouwsysteem.

De landbouw is een sector die altijd uitdagingen en kansen heeft omarmd. Ook nu, terwijl we staan voor heel andere, erg pittige en zware uitdagingen.

Wat ik graag wil bereiken is dat de mooie sector, die al sinds lang verantwoordelijk is voor onze voedselvoorziening, nieuwe methoden omarmd om juist een onderdeel van de oplossing te zijn voor uitdagingen waar we voor staan. Dat de landbouw ook de diversiteit van productiesystemen omarmd. Een paar voorbeelden: tenslotte zijn gangbare teeltsystemen aan het oprekken naar meerdere gewassen, gewassen door elkaar, we krijgen ervaring met regeneratieve landbouw, strokenteelt, samenwerking akkerbouw/ veehouderij, biologisch (dynamisch), stadslandbouw, verticale landbouw, pixelteelt, landbouw met natuurgebieden, etc. etc.

De ontwikkelkracht, waar we sterk in zijn, moeten we gebruiken om een weg te vinden zodat we kunnen vasthouden aan een voedselproductie waarbij we goed zijn voor de natuur, dat we in staat zijn nutriënten uit de natuur weer terug te brengen naar de bodem, waardoor onze voedselproductie op kracht blijft. Een belangrijke focus daarbij is natuurlijk een eerlijk verdienmodel op korte termijn maar zeker ook op de lange termijn.

Vanuit het onderwijs bezien, proberen we te werken aan aankomende agrariërs die in staat zijn te kijken naar de kansen en de mogelijkheden die er liggen, die hun kansen zelf creëren en daar zelf een goed vervolg aan geven. Binnen Terra hebben we daarvoor het onderwijsconcept “ondernemend leren” omarmd. Dat gaat over het zien en creëren van kansen en deze omzetten in waarde voor anderen. Deze waarde kan financieel, cultureel, sociaal en/of ecologisch zijn.

De agrariër zit in een systeem. Alle partijen in dat systeem dienen bij te dragen aan een goede toekomst. Dat doet Terra niet alleen. Een onderdeel van mijn werk is ook dat ik programma manager ben van de Green Deal Natuurinclusieve Landbouw Groen Onderwijs waarbij 25 organisaties (waar in ieder geval geheel groen onderwijs deel van uitmaakt naast ministeries en (semi)bedrijfsleven zoals NAJK) met elkaar afgesproken hebben natuurinclusieve landbouw breed in het groen onderwijs te laden.

Zo, dat is een uitgebreid antwoord! Het maakt daarmee ook duidelijk, denk ik, dat de ambities in het onderwijs – en ook de mijne – groot zijn en dat we ervoor willen gaan!

Waardoor raak je geïnspireerd waar het gaat om natuurinclusieve landbouw?

Met name boeren zelf inspireren mij. Ik ervaar hen als mensen die vanuit een visie werken. Mensen die niet alleen maar gericht zijn op financiën en producten, maar die daarnaast juist een oog hebben voor de bron, de bodem. Zij zijn bereid om risico’s te nemen, in financieel opzicht, maar ook in maatschappelijk en sociaal opzicht. Ik beschouw hen als ondernemers pur sang. Zij ondervinden weliswaar steun van elkaar, maar zij zijn toch in staat om zelf de beslissingen te maken, waarbij ze oog hebben voor generaties na hen. Daar heb ik erg veel respect voor.

Waarom of wanneer ga jij met plezier naar je werk?

Voor mij is de grootste uitdaging – en daar haal ik ook het meeste en grootste plezier uit – is jongeren mee te laten gaan in het zien van kansen en mogelijkheden. Dat ze zin hebben in het omgaan met groen. Tegenwoordig is men in het algemeen snel geneigd te kijken naar problemen en lastige zaken die eraan zitten te komen. Ik wil graag samen met onze studenten niet alleen kijken naar wat levert het op, maar hen begeleiden zodat ze in staat zijn te blijven kijken naar de omgeving waarin ze zitten, naar de natuur en de dieren, en de mogelijkheden die dat met zich mee brengt.

Dat zie ik overigens niet alleen bij onze studenten, maar dat tref ik ook aan ook bij collega’s en anderen in het werkveld en in het bedrijfsleven.

Om duidelijk te maken waar ik plezier uit haal een aantal voorbeelden:

Studenten zijn momenteel bezig met bodemmonsters en plantsappen in gewassen. Om met druppelirrigatie te onderzoeken wat het doet met het waterverbruik, maar ook wat er gebeurt met specifieke bemesting. Het doel daarvan is dat er een reductie is van zoetwatergebruik, bemesting waarbij er sprake is van emissie beperken.

Studenten kijken met agrariërs naar precisielandbouw, waarbij niet alleen gekeken wordt naar het egaliseren van de bodem, maar ook plaatsspecifiek vochttoeding, bemesting, inzet beschermingsmiddelen, etc. Nadenken over bijvoorbeeld verschillen in een perceel, hoe ga je om als landbouwer met die verschillen, nadenken over welke gewassen eventueel naast elkaar kunnen.

Studenten zoeken ook verbinding tussen natuur en burger. Ze organiseren evenementen waarbij boerderijen worden opengesteld om de burger kennis te laten maken met diezelfde boerderij. Hierbij kun je denken aan het houden van een mudrun.

Daarnaast zijn studenten van ons betrokken bij het wel en wee van korte ketens. Hoe verkleinen we de afstand van lokale teelten naar het lokale bord op tafel. Zo is het plan dat studenten andere leerlingen betrekken bij de teelt en arbeid op een boerderij waarbij studenten van Drenthe College op de boerderij met die producten en basisschool leerlingen gaan koken. Laten zien kortweg hoe de geassen worden geteeld en hoe vertaalt zich dat naar voedsel op het bord.

Studenten denken na over ander manier van wortelonkruidbestrijding. Het kijken naar inzetten van andere methoden om wortelonkruid tegen te gaan, bijvoorbeeld door graasdieren in te zetten bij het opruimen van kweek.

Hoe ziet de landbouw er wat jou betreft over 5 jaar uit?

Wie ben ik om dat te zeggen, ik denk wel dat de landbouw in de toekomst meer gevarieerd is.

Wel nog steeds robuust en voedselproductiegericht, maar ook samen met landschapsbeheer kijken naar natuur. Kijken naar het potentieel in andere vormen, onder andere agroforestry (agroforestry is een landbouwsysteem waarbij bomen en houtige gewassen (meerjarige gewassen) gecombineerd worden met akkerbouw of groenteteelt) en variatie verder wordt benut. Verschillende vormen van landbouw naast elkaar, waarbij er oog is voor biodiversiteit.

Hoe besteed jij je vrije tijd het liefst

Ik geniet erg van het gezinsleven. Ik verkeer in de gelukkige omstandigheden dat ik een klein stukje land heb waar ik koeien op kan houden. Daarnaast houd ik ervan om goed om me heen te kijken, om met mijn twee honden, Rhodesian Ridgebacks, de natuur in de trekken. Ik vindt het erg leuk om met anderen te kijken naar wat er in de omgeving gebeurt en daarover te verhalen naar elkaar.

Dat doe ik dus niet alleen op mijn werk, maar ook in mijn vrije tijd…

Wat wil je de lezers van de nieuwsbrief meegeven?

Met alle respect waar de agrarische sector zich in begeeft, ik zou graag willen blijven kijken naar alle mogelijkheden die er nog steeds zijn, dat we van onze eigen kracht uit blijven gaan, met alle innovatiekracht die we hebben. Dat we dat met zijn allen blijven vasthouden.

Maar ook dat we in staat blijven om van elkaar en met elkaar blijven leren naar hoe we het in de toekomst goed kunnen blijven doen. Dat we voedselproductie weten te laten samengaan met aandacht voor de natuur.

Leuk om even te bekijken:

BoerenNatuurweek: Samen bouwen aan kennis, tips vanuit het onderwijs – YouTube