Bij lijnen in het landschap kan, naast subsidie voor houtwallen en houtsingels, ook een bijdrage gevraagd worden voor de aanleg van windsingels of voederhagen voor vee.

Vergroening van erven in het landelijk gebied gaat het om minimaal 5 erven per project (samen aanvragen) waar per erf minimaal 5 inheemse bomen worden geplant.

Projecten moeten in 2025 starten en binnen twee jaar na ontvangst van de subsidiebeschikking afgerond zijn.

Meer weten over de voorwaarden of de vergoedingen of wilt u een projectidee bespreken? Provincie Groningen subsidies

LEADER-Oost-Groningen, subsidies voor plattelandsontwikkeling

LEADER Oost-Groningen is een Europees subsidieprogramma en ondersteunt initiatieven in de regio Oost-Groningen op het gebied van economie, leefbaarheid en klimaat. Voor een leefbaar, economisch sterk en vitaal Oost-Groninger platteland.

De LEADER-werkwijze en het bijbehorende programma dat gericht is op brede plattelands-ontwikkeling bestaat in Nederland meer dan 30 jaar en ondersteunt initiatieven van inwoners, ondernemers en organisaties uit het gebied zelf. Initiatieven die bijdragen aan een vitaal platteland op de lange termijn.

Er zijn binnen LEADER 3 thema’s waar projecten voor ingediend kunnen worden:

1. Economie, landbouw en toerisme
2. Sociale cohesie en gezondheid
3. Klimaat, duurzaamheid en landschap

Binnen thema 1, onderdeel landbouw, is een van de doelen die voor subsidie in aanmerking komen: het creëren van een nieuw of extra verdienmodel voor landbouwers. Denk hierbij bijvoorbeeld aan agrotoerisme, investeren in een extra tak van inkomen, het produceren of verwerken van nieuwe teelten of de productie en ontwikkeling van streekproducten.

Bij thema 2 is ruimte voor projecten die zich richten op het versterken van de sociale cohesie en het stimuleren van dorps- en wijkinitiatieven. Denk hierbij bijvoorbeeld aan dorpshuizen of projecten en activiteiten die zich richten op noaberschap.

Projecten onder thema 3 leveren een bijdrage aan klimaat, duurzaamheid en landschap. Hier is ruimte voor projecten die het landschap en de biodiversiteit versterken. Daarbij kan je ook denken aan de aanleg van agroforestry en voedselbossen, fruitboomgaarden, landschapstuinen of boerenerven.

Tal van kansen dus voor het platteland! Heeft u een projectidee? Neem dan gerust contact met hun op.

LEADER Oost-Groningen

Na de val van de oude coalitie van provincie Groningen in september, heeft gedeputeerde Leo Wenneger de portefeuille overgenomen van gedeputeerde Henk Emmens. Sinds 20 maart is hij de nieuwe voorzitter van Agenda voor de Veenkoloniën.

Gedeputeerde Gert-Jan Schuinder heeft de portefeuille overgenomen van gedeputeerde Jisse Otter en is de nieuwe vicevoorzitter bij Agenda voor de Veenkoloniën.

Wij kijken uit naar de verdere samenwerking met de nieuwe leden.

Evaluatie
Vanaf december 2024 is interim programmamanager Hein Hilarides aangesteld om een evaluatie uit te voeren over programmabureau Agenda voor de Veenkoloniën.

Tijdens de evaluatie is gebleken dat de participanten allen graag wensen dat de Agenda voor de Veenkoloniën voortgang heeft.

Alle deelnemers willen verder en ook het “werkveld” ziet dat positief.

De uniciteit van de Agenda, een gremium dat overheden provincie- en gemeentegrensoverschrijdend samenbrengt wordt erg belangrijk gevonden.

Met name waar het gaat om samenwerking, bestuurlijke ondersteuning en afstemming van projecten ziet men een duidelijke rol weggelegd voor de Agenda.

Er is een eerste aanzet gemaakt voor een uitvoeringsprogramma van Agenda en is dit voorgelegd aan de Stuurgroep van de Agenda in februari.

Uitvoeringsprogramma
Met dit uitvoeringsprogramma wordt de richting bepaald van de activiteiten van de Agenda voor de Veenkoloniën voor de komende jaren.

Wat gaan we doen?
In de afgelopen jaren heeft de Agenda gefungeerd als platform waarbinnen overheden samenwerkten ten behoeve van de ontwikkeling van de Veenkoloniën. Dat blijven we doen. We focussen ons echter de komende jaren vooral op de ontwikkeling van het landelijk gebied. In de afgelopen jaren heeft het gebied niet stil gestaan.

Gebiedsplan Haalbare Kaart
Afgelopen zomer hebben de ketenpartners, die zijn verenigd binnen stichting Innovatie Veenkoloniën (IVK), een gebiedsplan opgeleverd: een ‘Haalbare Kaart’.

Als Agenda voor de Veenkoloniën maken we de verbinding met dit gebiedsplan: soms kijken we alleen mee en laten we de verantwoordelijkheid bij de ketenpartners, op andere dossiers pakken we vanuit de Agenda de regie omdat we als overheden daar een logische rol voor ons zelf zien.

Waar gaan we dan concreet mee aan de slag?
Een greep uit de plannen: we pakken onze rol binnen een aantal pijlers van het gebiedsplan van IVK zoals bij de gezamenlijke aanpak van de waterinfrastructuur en verdere ontwikkeling van groenblauwe dooradering.

Daarnaast hebben we ook de ambitie om de erfenis van de Regio Deal Natuurinclusieve Landbouw komende jaren levend te houden in het werkgebied van de Agenda.

Tegelijkertijd blijft de Agenda als platform alert op toekomstige ontwikkelingen rondom inrichting van het landelijk gebied. En ook (in)richtingen die we nu nog niet kunnen voorzien, maar in de toekomst wel van belang zijn voor de Veenkoloniën (e.o.) van de toekomst.

Ben je geïnteresseerd of wil je eens met ons van gedachten wisselen? Neem dan gerust contact op via: info@veenkolonien.nl

Artikel in NoordZ
Op 23 april is er een artikel verschenen in NoordZ.
In het artikel wordt beschreven hoe Agenda voor de Veenkoloniën en Innovatie Veenkoloniën nauw samen werken aan een toekomstbestendig platteland.

De concrete thema’s die gezamenlijk worden opgepakt zijn: landbouwinnovatie, waterbeheer en de inrichting van het landelijk gebied. Daarvoor worden er pilots gefaciliteerd en projecten die bijdragen aan duurzame landbouw, bijvoorbeeld door precisielandbouw en bodemverbetering. Verder zorgen we voor monitoring en evaluatie van de gebiedsgerichte aanpak.

Rol
De rol is verbindend, stimulerend en richtinggevend, met als doel de ontwikkeling van de Veenkoloniën als aantrekkelijk en vitaal landelijk gebied. Vorig jaar heeft de Agenda voor de Veenkoloniën haar bestaansrecht opnieuw tegen het licht gehouden. De bestuurders hebben besloten om Innovatie Veenkoloniën waar mogelijk te ondersteunen bij de uitvoering van het Gebiedsplan. Bijvoorbeeld door het vraagstuk van de groen-blauwe dooradering in het gebied op te pakken. Maar ook door het zij-aan-zij ontwikkelen van beleid rondom Doelsturing.”

Lees het hele artikel hier

Op donderdag 3 juli jl. is er een excursie over Agroforestry georganiseerd door de Agenda en provincie Groningen. De deelnemers waren divers aanwezig bij deze excursie. Zo waren er ambtenaren van de provincies, gemeenten en waterschappen en ook bestuurders van collectieven. Daarnaast waren er ook boeren en andere geïnteresseerden aanwezig.

Wat is Agroforestry?
Agroforestry wordt ook wel boslandbouw genoemd. Het is een landbouwmethode waarbij bomen en struiken bewust worden gecombineerd met akkerbouw, veeteelt of tuinbouw op hetzelfde perceel.

Voederhagen
Om dit in de praktijk te bekijken is er een stop gemaakt bij het melkveehouderijbedrijf van Gerard Keurentjes. Hij heeft sinds een aantal jaren voederhagen geplant voor zijn melkvee. Hier werd zichtbaar hoe de toepassing is in de praktijk. Hij is hiervoor lid van de Vereniging tot Behoud van Boer en Milieu.

Proeftuin Agro-ecologie en Technologie
Vervolgens is de rit vervolgd naar Proeftuin Agro-ecologie en Technologie van de WUR in Lelystad. Zij werken samen met boeren, bedrijven en overheden aan toekomstbestendige landbouwoplossingen voor Flevoland. Er worden, in samenwerking met de partners, innovatieve oplossingen ontwikkeld en getest die toepasbaar zijn in de praktijk van morgen, waaronder Agroforestry.

Zij zijn bezig om de vragen te beantwoorden zoals Wat kan Agroforestry opleveren aan productie en bodemvruchtbaarheid? Heeft Agroforestry invloed op ziekte- en plaagdruk? En vooral: hoe kan dit bijdragen aan een rendabele bedrijfsvoering? En welke kansen en belemmeringen zijn er voor dit soort combinaties? 

Veel vragen waar een toelichting op is gegeven maar ook nog verder onderzoek voor nodig is. Een leerzame en informatieve dag!

In het huidige ANLb is lastig om akkerranden op juiste wijze te beheren ten behoeve van de biodiversiteit. Het is van belang dat na het maaien het maaisel wordt afgevoerd. Laat in het jaar maaien en het maaisel laten liggen zorgt voor een stikstofrijke bodem. Goed voor een akker, maar niet voor een kruidenrijke akkerrand. Onkruiden houden van deze stikstof en nemen al snel de overhand. Hierdoor groeien de gewenste kruiden niet en blijven vogels en insecten weg.

In de Veenkoloniën is een pilotproject gestart waarbij er praktisch onderzoek wordt gedaan naar beheer door ANOG. De akkerranden worden per jaar een aantal keren gemaaid en vervolgens wordt het maaisel afgevoerd van de akkerranden en wordt de bovenste grondlaag van de bodem afgegraven (verschraald). Alle plantenresten worden verwerkt tot Bokashi. Het is een proces waarbij organisch (groen) afval met (zuurstofloze) fermentatie om wordt gezet tot een substantie, die bedoeld is

als bodemverbeteraar.

Kwalitatieve compost en/of bokashi wordt steeds interessanter. Er wordt gekeken op kleine schaal een organisatiemodel te ontwikkelen waarbij maaien, afvoeren en composteren in samenwerking met een loonwerker, waterschap, ANOG en betrokken boeren.

Er wordt met dit project verbinding gecreëerd tussen akkerranden en sloten. Er wordt gewerkt aan een netwerk voor vogels, insecten en andere soorten voor voedsel en voortplanting.

Het zomerreces is voorbij en er hebben een drietal nieuwe bestuursleden kennis gemaakt met Agenda voor de Veenkoloniën.

Gedeputeerde Henk Emmens heeft de portefuille overgenomen van gedeputeerde Johan Hamster en is de nieuwe voorzitter bij Agenda voor de Veenkoloniën.

Gedeputeerde Jisse Otter heeft de portefuille overgenomen van gedeputeerde Henk Jumelet en is de nieuwe vicevoorzitter bij Agenda voor de Veenkoloniën.

Ook het waterschap Hunze en Aa’s heeft verkiezingen gehad, Jakob Bartelds draagt het stokje over aan Anja Woortman en zij neemt plaats in het Dagelijks Bestuur en in de Stuurgroep van Agenda voor de Veenkoloniën.

Wij kijken uit naar de verdere samenwerking met de nieuwe leden.

Eind juni heeft Fleur Norbruis, Senior Beleidsmedewerker Natuurinclusieve Landbouw bij het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, een bezoek gebracht aan de pilot ESsentie in Westerwolde en aan de pilot Midwolder Bouwten in Midwolda.

Tijdens dit bezoek hebben de pachters en terrein beherende organisaties toelichting gegeven over de duurzame vorm van landbouw en wat er reeds geleerd is.

Het was een leerzame en interessante dag.

Fleur heeft er zelf het volgende bericht over gedeeld op Linked-In:

Een goed bezoek aan twee voorloperprojecten van de Regio Deal natuurinclusieve landbouw Drenthe, Fryslân en Groningen waarin pachters en terreinbeherende organisaties samenwerken. In Westerwolde werken Staatsbosbeheer en 7 pachters in ESsentie aan een duurzame vorm van landbouw op 70 ha grond van Staatsbosbeheer waarbij geen gebruik wordt gemaakt van gewasbescherming en kunstmest. Er wordt een diversiteit aan gewassen verbouwd, op kleinschalige akkers die gebaseerd zijn op oude perceelstructuren. Er is ruimte voor niet-bewerkte overhoekjes en struiken. Zo ontstaat een gevarieerd landschap, waar insecten en vogels nestelen en voedsel en beschutting vinden. Onderzoekers van de University of Groningen inventariseren elk jaar de insecten, broedvogels en planten. Zo wordt in de gaten gehouden hoe het gebied zich ontwikkelt. Er wordt volop geleerd – bijv. over welke gewassen gedijen en hoe kweek het beste te lijf te gaan.

In het tweede project in Oldambt wordt op 60 ha van het Groninger Landschap naast de Ennemaborg in Midwolda een aantal natuurinclusieve maatregelen getest, gericht op een gezonde bodem en herstel van biodiversiteit: o.a. een ruimer bouwplan, vele bloemrijke akkerranden, minder gewasbestrijdingsmiddelen. Dank Ruben Bosch en Peter W. Gelling voor de uitnodiging. #natuurinclusievelandbouw

Peter is sinds maart 2021 programmamanager Agenda voor de Veenkoloniën. In zijn werkzame leven is hij onder meer in de Retail werkzaam geweest, als manager en personeelsmanager. Daarna heeft hij een periode invulling mogen geven aan het ambt van wethouder in de gemeenste Stadskanaal.

Peter gaat met ingang van 1 oktober aanstaande een nieuwe uitdaging aan. Hij keert terug naar zijn oude liefde, de Retail. Hij gaat starten als bedrijfsleider en MT-lid bij Schutrups in Exloo, een gerenommeerd bedrijf, om samen met hen het bedrijf toekomstbestendig te laten zijn.  

In welke relatie sta je tot natuurinclusieve landbouw?
Peter: Als programmabureau van Agenda voor de Veenkoloniën leggen we op dit moment de focus op landbouw, natuur en omgeving. Daardoor is door de deelnemende partijen in de Agenda in 2018 besloten de opdracht aan te nemen invulling te geven vanaf 2019 t/m 2024 aan de gebiedscoördinatie voor de Regio Deal Natuurinclusieve Landbouw.

Dat maakte mij zodoende gebiedscoördinator Regio Deal Natuurinclusieve landbouw voor de gebieden Veenkoloniën, Westerwolde en Oldambt.

Natuurinclusieve landbouw is daarmee een voorname invulling van het werk dat we als programmabureau doen. We hebben de afgelopen jaren veel projecten weten te realiseren, met alle mensen betrokken bij de Regio Deal Natuurinclusieve landbouw.  Projecten verschillend in omvang, maar ook verschillend in aanpak. Van langjarige gebiedsgerichte projecten tot projecten die echt op het erf van de boer zijn beland, strategisch van aard en soms heel praktisch. Maar altijd vanuit de gedachte dat het moet bijdragen aan verbetering van de biodiversiteit en natuurinclusieve landbouw, rekening houden met een goed verdienmodel voor de boeren.

Wat zou je graag willen bereiken op het gebied van Natuurinclusieve Landbouw?
Mijn wens is dat natuurinclusieve landbouw in de breedste zin van het woord in de toekomst meer gemeengoed is in de landbouw. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het verminderen van chemie, een gezonde en levendige bodem, aandacht voor biodiversiteit, ontwikkeling in technologisch opzicht om productietechnisch te kunnen blijven leveren.

Groenblauwe dooradering biedt naar mijn mening veel mogelijkheden om invulling te geven aan de diverse doelstellingen die er zijn. Ik heb een voorstel gedaan voor een provinciegrensoverstekende robuuste groenblauwe dooradering. Van de Ruiten Aa naar de Hunze en weer terug. Een groenblauwe connectie, een mooie cirkel in het land, waarbij gedacht wordt aan meervoudig gebruik.

Denk daarbij aan landbouw, toename biodiversiteit, waterhuishouding, maar ook recreatie. Daar liggen volgens mij kansen.

Hoe ziet de landbouw er wat jou betreft over 5 jaar uit?
Dat vind ik een lastige vraag. Zolang de rijksoverheid het moeilijk vindt om knopen door te hakken, zolang een duidelijke visie op de landbouw in de toekomst niet wordt gedragen en het boeren aan perspectieven ontbreekt, zijn ontwikkelingen moeilijk te voorspellen.

Wie of wat inspireert jou hierin?
Dat kan van alles zijn! Boeren die durven te ondernemen en te experimenteren en kansen zien, mensen die zich met hart en ziel inzetten voor meer biodiversiteit en ook de natuur zelf. Maar vooral daar waar beiden elkaar kruisen.

Waarom of wanneer ga jij met plezier naar je werk?
Ik krijg er energie van als er nieuwe dingen te ontdekken en te ontplooien zijn. Ik denk graag in kansen en uitdagingen. “Op de winkel passen” is niet echt iets dat bij mij past.

Daarbij werk ik graag met de nodige humor en vooral samen met collega’s. In gezamenlijkheid echt iets kunnen bereiken met elkaar. Daar ga ik voor.

Waar ben je het meest trots op sinds je bij de Agenda voor de Veenkoloniën werkzaam ben?
Dat is toch wel het tot stand doen komen van de ontwikkelkaders groenblauwe dooradering voor de Veenkoloniën.

Met diverse partijen is daar heel hard aan gewerkt en zijn we, vooruitlopend op wat er elders in het land tot stand komt, een voorloper op dit gebied.

Concreet, helder en als praktisch handvat voor eenieder in het werkveld die met groenblauwe dooradering aan de slag wil gaan.

Voortvloeiend uit de ontwikkelde kaders is door de Agenda ook verder het idee uitgewerkt voor provinciegrensoverstekende robuuste groenblauwe dooradering.

Een aanpak die tegemoetkomt aan de verschillende opgaven die er zijn in het landelijk gebied. Het aan elkaar verbinden van groenblauwe elementen in het gebied lijkt zeer kansrijk, waar een meervoudig doelgebruik voorop staat.

Als we ook maar een kleine bijdrage hebben kunnen leveren aan de toekomstige ontwikkelingen op dat terrein, dan zou me dat trots maken.

Hoe besteed jij je vrije tijd het liefst?
Mijn “probleem” is dat ik heel veel dingen leuk vind. Als het even kan, ga ik in een weekend met vrouw en hond erop uit. We hebben een heel klein kneuterig caravannetje en daar ga ik graag mee op pad. In binnen- of buitenland. Daarnaast loop ik graag met de hond, houd ik van motorrijden, ik speel golf en als het even wil lukken mag ik graag in de tuin bezig zijn, of kijken naar sport.

Er zit te weinig tijd in een dag…

Wat wil je de lezers van de nieuwsbrief meegeven?Ik wil graag langs deze weg iedereen van harte bedanken voor de samenwerking en ik wens iedereen het allerbeste voor de toekomst